Historia narciarstwa biegowego

Narciarstwo biegowe to sport szczególnie popularny w północnej Europie, Kanadzie i innych krajach, które dysponują rozległymi, zaśnieżonymi terenami. Do nart biegowych coraz chętniej przekonują się także Polacy. 

Z roku na rok powstaje coraz więcej tras, które są przygotowane zarówno do jazdy techniką klasyczną, jak i łyżwową. Nie brakuje też amatorów narciarstwa backcountry, zwanego także narciarstwem przełajowym lub turystycznym. Gdzie narodziło się narciarstwo biegowe? Jak ewoluowało na przestrzeni lat?

Prawdopodobnie narciarstwo biegowe było praktykowane jeszcze w czasach prehistorycznych, na obszarze Półwyspu Fennoskandzkiego. Narty biegowe wykorzystywane były do transportu podczas zimy oraz do polowań na jelenie, łosie i inne zwierzęta. Po dziś dzień każdy mieszkaniec krajów z bogatymi tradycjami narciarskimi takich jak Finlandia, Estonia, Szwecja czy Norwegia, używa lub używał nart biegowych.

W odróżnieniu do krajów północnej Europy, na terenie dzisiejszych Stanów Zjednoczonych i Kanady myśliwi i zbieracze, którzy potrzebowali wolnych rąk by móc przemieszczać się po głębokim śniegu używali rakiet śnieżnych. Narty biegowe wykorzystywane były sporadycznie jedynie przez Indian, którzy pokonywali podobne odległości jak Skandynawowie. Do rozwoju narciarstwa biegowego w tej części świata w znacznym stopniu przyczynili się norwescy imigranci – Snowshoe Tompson i Jackrabbit Johannsen.

Do Polski narciarstwo biegowe dotarło dopiero na przełomie XIX i XX wieku. Wielkie zasługi w propagowaniu tego sportu mieli Józef Schnaider i Stanisław Barabasz. W roku 1919 powołany został Polski Związek Narciarski, którego zadaniem jest promowanie, organizowanie i rozwój narciarstwa w naszym kraju. Mowa tu nie tylko o narciarstwie biegowym, ale także o narciarstwie alpejskim i dowolnym, skokach narciarskich oraz kombinacji norweskiej.

W krajach skandynawskich, skąd wywodzi się narciarstwo biegowe, armie posiadały specjalnie wytrenowanych do biegów narciarskich żołnierzy, którzy wysyłani byli na operacje zimowe. Narty biegowe zapewniały bardzo istotną w czasie wojny mobilność, dzięki której Finowie mogli pokonać dużo liczniejszą armię sowiecką. Podobną taktykę stosowano wielokrotnie w przeszłości nie tylko przez Finów, ale także przez mieszkańców Karelii.

W połowie XIX wieku w Norwegii zorganizowane zostały pierwsze zawody w narciarstwie biegowym. Dopiero jednak w latach 70 XX wieku zaczęto organizować masowe biegi narciarskie, w których uczestniczyli zarówno zawodowcy, jak i amatorzy.

Obecnie narciarstwo biegowe uważane jest za jedną z trudniejszych konkurencji wytrzymałościowych, która obok wioślarstwa i pływania prowadzi do spalania największej ilości kalorii w jednostce czasu. Niektórzy uprawiają ten sport zawodowo, inny traktują go jako alternatywę dla pieszych wycieczek. Najczęściej praktykowane są biegi techniką klasyczną oraz łyżwową.